Er verandert veel op het gebied van architectuur en design. Trends komen en gaan. Ook op het vlak van isolatie, luchtdicht bouwen en brandveiligheid gebeurt veel. Reden genoeg voor een ronde tafel gesprek om over deze toekomstige uitdagingen te praten. De redactie van Facade360 sprak met John Theewis (EUROLACKE), Elvir Hadic (Aps Facade), Joris Dekkers (Aps Facade), Dirk-Jan Manders (Brakel Atmos) en Henk Kleinlugtebeld (IGP Powder Coatings) over de recente ontwikkelingen in hun vakgebied.
IGP Powder Coatings uit Zwolle is gespecialiseerd in poedercoatings en heeft zijn belangrijkste afzetgebied in Europa. De core business van de onderneming is façade. Het in Rijen gevestigde Aps Facade Design ontwerpt en installeert gevels in opdracht van de klant. De laatste jaren is de onderneming vooral op de Engelse markt actief, maar daar wil men verandering in brengen. Het doel is om de Nederlandse markt actief te benaderen en meer naamsbekendheid te genereren. Brakel Atmos produceert en ontwerpt glasdaken en natuurlijke rook- en warmteafvoer systemen. Het bedrijf uit Uden noemt een glasdak ook wel ‘de vijfde gevel’. Men werkt met natuurlijke ventilatie en deze en andere producten worden wereldwijd gedistribueerd. EUROLACKE, gevestigd in Tiel, is gespecialiseerd in poedercoatings ook wel poederlak. Het bedrijf is actief in vrijwel elk marktsegment. De gevel is een belangrijk onderdeel van het werkgebied van deze organisatie.
Trends en ontwikkelingen
Op het gebied van gevelbouw en -bekleding is een aantal trends waarneembaar. Directeur John Theewis van EUROLACKE merkt een stijgende vraag naar natuurlijke kleuren en materialen: “De zogenaamde betonlook is in opkomst maar ook kleuren als verouderd koper, messing en goud winnen aan populariteit. Daar waar onze coatings de laatste decennia zo egaal mogelijk op gevels werden aangebracht is nu nogal eens de wens voor kleuren en effecten die vlekkerig en juist niet egaal zijn. Binnen de meest voorkomende kleuren als wit, zwart en grijs, zien we ook duidelijk meer varianten ontstaan. Denk dan aan matte en fijn structuur uitvoeringen met en zonder metallic.”
“Een andere trend waar we mee te maken hebben, is de opkomst van Super Durable coatings met kwaliteits label Qualicoat klasse 2. Deze producten zijn een volgende duidelijke kwaliteitsstap in behoud van kleur & glans onder UV belasting. De vraag naar deze coatings stijgt, omdat kleur & glans, ook onder zwaardere UV- en weersinvloeden, nog langer behouden blijven dan bij de geijkte coatings. Voor de klant is daarmee 25 jaar garantie zeker mogelijk.”
Sales & Projectmanager Brandveiligheid en Ventilatie Dirk-Jan Manders van Brakel Atmos constateert een andere trend: “Een ontwikkeling die mij opvalt, is dat er steeds meer naar garanties gevraagd wordt. Recentelijk is door Brakel Atmos het 25 jaar garantieconcept geïntroduceerd. Gedurende deze periode garanderen we dat complete door ons geplaatste en ontworpen glasdaken en de daar bijbehorende producten en coatings goed blijven. Structureel wordt steeds meer glas in daken verwerkt, zodat je geen afdeklijsten aan de buitenzijde hebt. Daken worden steeds vlakker en de beglazing en uitzetramen moet daarop afgestemd zijn. De architect wil de overgang tussen glas en dak niet zien. Een andere trend die wij waarnemen in het kader van duurzaamheid is de implementatie van zonnecellen in glas. We nemen een adviserende rol aan en kijken samen met de klant naar het toepassingsgebied. De keuze van een glassoort kan ervoor zorgen dat je bijvoorbeeld minder hoeft te ventileren. We passen alle soorten glas toe. Gecoat glas dus ook.”
Links: Managing director Elvir Hadic (Aps Facade Design)
Ook de gevelbranche is aan trends onderhevig. Zo eisen momenteel bruinachtige kleuren de aandacht op. Volgens directeur Henk Kleinlugtebeld van IGP Benelux laten architecten zich door de catwalk inspireren: “Je ziet het aan de kleding. De mode schrijft nu kleding met gaten voor. Vroeger moesten coatings zo egaal mogelijk zijn, terwijl men nu oneffenheden, vlekken en reliëf wenst. Dat is een pittige klus om te reproduceren. Trends die wij ook zien zijn meerdere kleuren in één ontwerp en ruwe en grove structuren. Een tendens die wij opmerken is dat steeds meer architecten om Qualicoat 2 vragen. Dit keurmerk is een kwaliteitslabel voor het coaten van aluminium. Producten die aan deze kwalificatie voldoen, zijn Super Durable. De vraag naar deze labels stijgt en je ziet dan ook dat er steeds meer van komen. De opkomst van deze kwaliteitseisen beperkt je wel in het kleurensegment. Je kunt namelijk niet alle – vooral felle – pigmenten gebruiken, omdat deze niet allemaal voldoen aan de gestelde eisen.”
Managing director Elvir Hadic van Aps Facade Design is vooral in de Engelse markt actief: “In het Verenigd Koninkrijk is Cor-ten staal in opkomst. Ook groene gevels winnen in steden als Londen aan populariteit. In het kader van Governance, risk management, and compliance (GRC) wordt vezelversterkt beton steeds vaker gebruikt. Een tijdje terug vervaardigden slechts twee bedrijven deze materiaalsoort, terwijl nu honderden organisaties deze betonsoort produceren. Ik verwacht dat deze trend binnenkort ook naar Nederland overwaait.”
Standaarden en strenge eisen
De bouwsector – en de daarbij behorende regelgeving – verandert. Er worden steeds strengere eisen gesteld aan gebouwen op het gebied van brandveiligheid en isolatie. “Breeam werd vroeger vaker in bestekken voorgeschreven dan nu het geval is,” stelt Manders. “Er gelden nu nog meer verschillende nieuwe standaarden. Deze nieuwe eisen qua productiewaarden voor luchtdichtheid en isolatiewaardes moeten invulling geven aan de duurzaamheidsstandaard. Oudere gebouwen voldoen niet meer aan de gestelde eisen en energielabels. Zonder zo’n keurmerk komt de financiering niet rond, dus is het essentieel dat gebouwtransformaties aan de gewenste labels voldoen. Ook duurzaamheid is een hot topic. Dat vertaalt zich in verstrengde eisen op het gebied van luchtdichtheid. Wij springen daarop in door op natuurlijke wijze te ventileren en door warmteterugwinning. Er is veel mogelijk op dit vlak. Zo brachten we onlangs een gerenoveerd gebouw van energielabel E naar een P door trippel glas toe te passen.”
Om aan al deze labels te voldoen, is innovatie vereist. “We toetsen bestaande systemen en gebruiken de terugkoppeling om onze producten te verbeteren. Veiligheid speelt daarbij een grote rol. Soms botst dat met de wensen van de klant, want een fraai uiterlijk, isolatie en brandwerend materiaal gaan niet altijd samen. Naast Super Durable coatings leveren we ook warmte werende coatings. Deze coatings reflecteren infraroodstraling en zorgen ervoor dat gevels ook in de volle zon gekoeld blijven. Zelfs onze zwarte warmte werende coating koelt beter dan een doorsnee wit exemplaar. Naast energiezuinig – het scheelt qua verbruik in een gebouw – zijn de coatings ook goed voor de bescherming van de materialen en verminderen ze uitzetting. Een andere ontwikkeling is de tegenhanger van anodiseren. Zo zijn er coatings die op anodisatie lijken,” weet Theewis.
Directeur Henk Kleinlugtebeld (IGP Benelux)
Ook Brakel Atmos zet in op kennisdeling, stelt Manders: “We werken met een eigen research en development afdeling. In plaats van een systeemhuis hebben we een eigen profiel en systemen. We voeren thermische analyses uit om aan de gestelde standaarden te voldoen. We zijn continu bezig om onze processen te verbeteren. Ook op het gebied van brandveiligheid. Als wij een atrium bouwen, maak je van buiten binnen. Veel ruimtes komen op een atrium uit. Bij een brand komt veel rook vrij. In het Bouwbesluit zijn daar veel oplossingen voor opgenomen. Zo hebben we rookwarmteafvoersystemen. Middels openingen in het dak en de gevel kan de rook weggevoerd worden, zodat mensen op een veilige manier het pand kunnen ontvluchten. We merken dat het plaatsen van brandwerende daken nog lastig is, omdat er heel wat bij komt kijken. Zo’n dak moet luchtdicht en brandwerend zijn, terwijl er tegelijkertijd verwacht wordt dat het ook inbraakwerend en van een stijlvol design voorzien is. Al die gestapelde eisen vormen een uitdaging en moeten in één product verwerkt worden. Er gelden echter beperkingen voor de coatings die je kan toepassen.”
Brandveiligheid
Hadic merkt dat brandveiligheid ook een actueel thema is in zijn vakgebied: “De brand in de Londense torenflat van afgelopen juni heeft het één en ander veranderd voor onze werkzaamheden op de Engelse markt. Om überhaupt in het Verenigd Koninkrijk te mogen werken, hebben we een aansprakelijkheidsverzekering nodig. Naar aanleiding van de brand zijn de verzekeringen aangepast. Voortaan moeten we in contracten duidelijk afbakenen waar ieders verantwoordelijkheden liggen. In het verleden werd daar amper over gesproken. Die tijd is echter voorbij. Er worden proeven op het gebied van brandveiligheid gedaan en in rapporten opgeslagen. Deze testrapporten checken materialen in bepaalde settingen en opstellingen. Je moet een conformiteitverklaring aanvragen. Als er echter van de gebruikte opstelling wordt afgeweken, ontstaan problemen.”
Directeur John Theewis (EUROLACKE)
De toepassing van product certificaten is een goede ontwikkeling stelt Manders: “Wij zijn blij dat er om zo’n verklaring gevraagd wordt. Wij testen namelijk uitgebreid onze systemen en zorgen ervoor dat alle combinaties werken en aan de geldende veiligheidsstandaarden voldoen. Brakel Atmos werkt met verschillende type glazen en neemt ze allemaal onder de loep. We garanderen veilige producten. Ik vind wel dat de huidige conformiteitsverklaring onder de loep genomen moet worden. Er zijn nog onvoldoende eisen gesteld aan de toetsende instanties. Strengere regelgeving zorgt voor meer overzicht.”
Brandveiligheid heeft veel aandacht. Eén op de vijf bedrijven die met brand te maken heeft, sluit binnen drie jaar. Het controleren van de brandveiligheid door de juiste instantie is zeer belangrijk. “Ik heb liever dat een instantie zoals TNO de brandveiligheid van producten en panden controleert dan de bakker op de hoek. Er moeten eisen aan de onderzoeksbureaus gesteld worden die de testen afnemen en de productcertificaten verstrekken.” Verder zie je een verschuiving in de rol van de brandweer in toetsing van brandveiligheidsoplossingen. Door diverse certificeringseisen zoals vastgelegd in het Bouwbesluit 2012 heeft de brandweer vooral een toetsende en adviserende rol voor de gemeente. De kwaliteit van de brandveiligheidsoplossingen wordt gewaarborgd door certificering van de oplossingen.
Sales & Projectmanager Brandveiligheid en Ventilatie Dirk-Jan Manders (Brakel Atmos)
Op het gebied van brandveiligheid kan er zeker het één en ander verbeterd worden in Engeland, stelt Hadic: “Consultants moeten een grotere rol krijgen als het gaat om de materiaalkeuze. Om kosten te drukken, wordt vaak van het oorspronkelijke materiaalvoorstel afgeweken. Dat kan dus desastreus zijn. Wij kunnen niets afdwingen. We adviseren over het materiaalgebruik, maar uiteindelijk besluit de klant of aannemer welk materiaal er gebruikt wordt. Vaak is het een geldkwestie en genieten de goedkoopste producten de voorkeur.”
Innovaties
Om aan toekomstige uitdagingen te voldoen, zijn innovaties nodig. Slimme oplossingen waarmee de sector geholpen wordt en aan alle verstrengde eisen kan worden voldaan. IGP Powder Coatings is druk bezig met innoveren. “We zijn bezig om opvulmaterialen van schuim te coaten. Dit proces staat nog in de kinderschoenen,” verduidelijkt Kleinlugtebeld. “Sandwich panelen zou je dankzij deze methode als één paneel kunnen aanbieden. Van tevoren stel je het paneel samen en achteraf coat je het. De basis is voor MDF opgezet, maar de methode is naast hout ook voor kunststoffen toepasbaar. Het coaten van MDF door middel van poedercoatings werd jaren geleden gedaan en leverde teleurstellende resultaten op. De ervaringen met deze techniek zijn slecht. Wij brengen een nieuwe en verbeterde versie op de markt en gaan verder dan MBF. Daar werken we nu hard aan.”
Brakel Atmos is bezig met een automatiseringsslag. “We leveren het een pakket, Brakel InSync, waarmee wij het energiebeheer controleren. Internet of Things is het instrument dat we voor dit pakket gebruiken. Als we bijvoorbeeld atria ventileren, plaatsen we gevel- en dak roosters voor warmtetoevoer en -afvoer. Daar hebben we allerlei regelsystemen voor. We meten de binnentemperatuur op verschillende verdiepingen. Daarnaast kijken we naar de verschillen tussen de binnen- en buitentemperatuur en meten we het CO2-gehalte. Je kunt zien welke prestaties aan de voorkant zijn doorgegeven. Wij kunnen van afstand monitoren en zo nodig bijsturen. Ook zien we of het ventilatieplatform naar behoren werkt en de klimaatbeheersing op orde is. Dankzij dit systeem hoeft een monteur niet naar elke storing toe, omdat hij op afstand het rooster kan checken of de luchtsnelheid kan regelen,” stelt Manders.
Klanten die op zoek zijn naar een nieuwe coating kunnen een kijkje nemen bij EUROLACKE. Het bedrijf uit Tiel heeft een zogenaamde Colourroom ingericht voor klanten. “Je kunt alle toepassingsgebieden en de mogelijkheden op coatinggebied bekijken in onze showroom. We hebben ook een tool ter beschikking waarmee je onze kleuren en materialen online kunt zien, maar er gaat niets boven de realiteit. In de Colourroom zie je hoe de kleuren en coatings er in real life uitzien. Het is ook mogelijk om kleuren die nog niet in ons assortiment zitten door ons te laten (na)maken. Meegebrachte demomodellen kunnen we direct in de gekozen coating uitvoeren,” besluit Theewis.
